کد مداحی و آهنگ مذهبی

سوال

پیام نماز چیست؟

نماز یک عبادت پر معن ی و مفهوم است و در روایات ما از ائمه اطهار علیهم السلام پیام های زیادی برای این عبادت ملکوتی بیان شده است، امام رضا علیه السلام فرمودند:

«أَنَّهَا إِقْرَارٌ بِالرُّبُوبِیَّةِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ خَلْعُ الْأَنْدَادِ وَ قِیَامٌ بَیْنَ یَدَیِ الْجَبَّارِ جَلَّ جَلَالُهُ بِالذُّلِّ وَ الْمَسْکَنَةِ وَ الْخُضُوعِ وَ الِاعْتِرَافِ وَ الطَّلَبِ لِلْإِقَالَةِ مِنْ سَالِفِ الذُّنُوبِ وَ وَضْعِ الْوَجْهِ عَلَی الْأَرْضِ کُلَّ یَوْمٍ خَمْسَ مَرَّاتٍ إِعْظَاماً لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَنْ یَکُونَ ذَاکِراً غَیْرَ نَاسٍ وَ لَا بَطَرٍ وَ یَکُونَ خَاشِعاً مُتَذَلِّلًا رَاغِباً طَالِباً لِلزِّیَادَةِ فِی الدِّینِ وَ الدُّنْیَا مَعَ مَا فِیهِ مِنَ الِانْزِجَارِ وَ الْمُدَاوَمَةِ عَلَی ذِکْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ لِئَلَّا یَنْسَی الْعَبْدُ سَیِّدَهُ وَ مُدَبِّرَهُ وَ خَالِقَهُ فَیَبْطَرَ وَ یَطْغَی وَ یَکُونَ فِی ذِکْرِهِ لِرَبِّهِ وَ قِیَامِهِ بَیْنَ یَدَیْهِ زَاجِراً لَهُ مِنَ الْمَعَاصِی وَ مَانِعاً مِنْ أَنْوَاعِ الْفَسَاد» [i]

«نماز اقرار به ربوبیت خدا، نفی همتا از او، و قرار گرفتن با خضوع و خشوع و ذلت و فقر و اعتراف در پیشگاه خداوند متعال است. نماز طلب بازگشت از گناهان گذشته است و گذاشتن صورت بر زمین، پنج بار در روز برای بزرگداشت مقام پروردگار است و اینکه انسان خدا را فراموش نکند و در درگاه او خاشع و ذلیل باشد و از او طلب زیادی در دین و دنیا را داشته باشد و هیچگاه در مقابل آن عزیز، تکبر و طغیان نورزد و بواسطه یاد خدا از گناهان دوری نماید و جلوی فسادها را بگیرد.»

این پیامی است که قرآن مجید نیز به آن اشاره می کند:

«إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهی‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ» [ii]

«نماز (انسان را) از فحشاء و منکر باز می دارد.»

امام باقر(ع ) به جابر جعفی سفارش می فرمایند: "الصَّلَاةُ بَیْتُ الْإِخْلَاصِ وَ تَنْزِیهٌ عَنِ الْکِبْرِ " [iii]

نماز بیت اخلاص است و موجب دوری انسان از کبر و غرور می شود.

 و در خُطْبَةِ فَاطِمَةَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهَا آمده است:" فَرَضَ اللَّهُ الصَّلَاةَ تَنْزِیهاً مِنَ الْکِبْرِ ..." [iv]

خداوند نماز را واجب کرده است برای دوری انسان از کبر و غرور.

[iv] همان

اتــــــــــــــل متــــــل پـــــــــروانــه

- مهم‌ترین دلایل نماز نخواندن من!

یکی از تفکرات خطرناکی که متاسفانه امروزه در بین مردم و مخصوصا نسل جوان رواج زیادی پیدا کرده و برخی با تمسک به آن در صدد شانه خالی کردن از مسئولیت های مادی و معنوی هستند این تفکر انحرافی ...

به گزارش پایگاه جامع دنیای نیاز به نـماز و به نقل از تبیان، یکی از تفکرات خطرناکی که متاسفانه امروزه در بین مردم و مخصوصا نسل جوان رواج زیادی پیدا کرده است و برخی با تمسک به آن در صدد شانه خالی کردن از مسئولیت های مادی و معنوی که بر عهده دارند هستند، این تفکر انحرافی است که برای تقرب به خداوند تنها ایمان کافی است و نیازی به عمل نخواهد بود.

با جستجوی اجمالی در آیات و روایات اسلامی به این مطلب پی خواهیم برد که برخی از عبادات و اعمال بر بعضی دیگر ترجیح داشته و برتر می باشند که در این زمینه روایات متعددی بیان شده است و هر یک در صدد معرفی بهترین عبادات توصیه های طلایی را به مسلمانان بیان کرده اند اعمالی همچون تفکر که در روایات ثواب آن برتر از ...

آموزش وضو گرفتن :

آموزش نماز

پیش از هر چیز نیت می کنیم، یعنی با قصد انجام وضو و برای اطاعت از دستور خداوند عالم، وضو را آغاز می کنیم.

1. به نیت وضو صورت را از بالا به پایین از جایی که موی سر روییده تا چانه می شوییم.

2. پس از شستن صورت، دست راست را از آرنج تا نوک انگشتان، از بالا به پایین، می شوییم.

3. بعد از شستن دست راست، دست چپ را مانند دست راست می شوییم

4. بعد از شستن صورت و دست ها با رطوبتی که بر دست مانده، جلوی سر را مسح می کنیم؛یعنی دست را بر سرگذاشته و کمی به طرف پیشانی می کشیم.

5. پس از مسح سر، پای راست را از نوک انگشت تا آخر روی پا (مفصل) مسح می کنیم.

6. و در پایان پای چپ را مانند پای راست مسح می کنیم و با این عمل

پس از وضو گرفتن ، به نماز می ایستیم و ابتدا اذان و سپس اقامه را به صورت زیر می خوانیم :

تکبيرة الاحرام

“نماز” با گفتن “الله اکبر” آغاز مي شود، گفتن “الله اکبر” در آغاز نماز به معناي جدايي از غير خدا و پيوستن به اوست.اعلام بزرگي پروردگار و دوري جستن از تمام قدرتهاي دروغين است.

با اين تکبير به حريم نماز وارد مي شويم و برخي کارها بر ما حرام مي شود.هنگامي که نماز را شروع مي کنيم بايد متوجه باشيم که چه نمازی را مي خوانيم؛ مثلا نماز ظهر است يا عصر و آن را تنها براي اطاعت فرمان خداوند بجا آوريم که اين همان “نيت” است و از اجزای اصلي نماز به شمار مي آيد.

هنگام گفتن “الله اکبر” مستحب است، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببريم.پس از گفتن “الله اکبر” سوره حمد را مي خوانيم:

بسم الله الرحمن الرحيم

(الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ  الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ  مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ)

پس از سوره حمد، يک سوره ديگر از قرآن را مي خوانيم به عنوان نمونه، مي توان سوره توحيد را خواند:سوره توحيد

بسم الله الرحمن الرحيم

(قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ )

پسرها و مردها بايد در نماز صبح ، نماز مغرب و نماز عشا، حمد و سوره را (در رکعت اول و دوم) بلند بخوانند ولي دخترها وبانوان، اگر نامحرم صداي آنان را نشنوند مي توانند بلند بخوانند و در نماز ظهر و نمازعصر همه بايد حمد وسوره را آهسته بخوانند.

انسان بايد نماز را ياد بگيرد که غلط نخواند و کسي که اصلا نمي تواند صحيح آن را ياد بگيرد، بايد هر طور که مي تواند بخواند و بهتر آن است که نماز را به جماعت بجا آورد.

حمد و سوره می خوانیم

رکوع نماز

رکوع نماز-پس از تمام شدن حمد وسوره سر به رکوع خم مي کنيم و دستها را به زانوها مي گذاريم و مي گوييم:

“سبحان ربي العظيم وبحمده”

و يا مي گوييم: “سبحان الله، سبحان الله، سبحان الله”

سجده نماز

سپس سر از رکوع برداشته (مي ايستيم) و آنگاه به سجده مي رويم و هفت عضو بدن؛ يعني پيشاني، کف دو دست، سر زانوها و نوک انگشتان بزرگ پا را بر زمين گذاشته و مي گوييم:

“سبحان ربي الاعلي وبحمده”

يا “سبحان الله” را سه مرتبه تکرار مي کنيم.

در سجده نماز، بايد پيشاني را روي خاک يا سنگ يا چيزهاي ديگري از زمين بگذاريم.هنگام نماز خواندن سجده بر چيزهايي که از زمين مي رويد و براي خوراک و پوشاک انسان مصرف نمي شود نيز صحيح است.مهر نماز که بيشتر در بين ما معمول است، در حقيقت قطعه خاک پاکيزه اي است که نمازگزار همراه خود دارد تا براي سجده، پيشاني را روي آن بگذارد.

سجده دوم نماز

پس از سجده اول ، مي نشينيم و بار ديگر به سجده رفته و سجده دوم را مانند سجده اول بجا مي آوريم.با تمام شدن سجده دوم، يک رکعت نماز به پايان مي رسد؛ يعني تا بدينجا، رکعت اول نماز را خوانده ايم، بنابراين بطور خلاصه، رکعت اول نماز عبارت است از:

1- تکبيره الاحرام (گفتن “الله اکبر” در آغاز نماز).

2- قرائت (خواندن حمد و سوره).

3- رکوع و ذکر آن.

4- دو سجده و ذکر آنها.

رکعت دوم نماز

پس از تمام شدن رکعت اول نماز، بدون آن که صورت نماز به هم بخورد و يا فاصله اي ايجاد شود، از جا برخاسته، بار ديگر مي ايستيم و حمد و سوره را به همان ترتيبي که در رکعت اول نماز گفته شد، مي خوانيم.

قنوت نماز

در رکعت دوم نمازهاي روزانه، بعد از تمام شدن حمد و سوره و قبل از رکوع، مستحب است، دستها را روبروي صورت گرفته ودعايي بخوانيم؛ اين عمل را “قنوت” گويند.در قنوت نمازمي توان اين دعا را خواند:

“ربنا آتنا في الدنيا حسنة وفي الاخرة حسن وقنا عذاب النار”

پيامبر خدا (ص) فرمود: “کسي که قنوت نمازش طولاني تر باشد، حسابرسي او در روز قيامت راحت تر است”.

پس از قنوت، رکوع وسجده ها را مانند رکعت اول بجا مي آوريم.

تشهد نماز

در رکعت دوم هر نماز، پس از تمام شدن سجده دوم بايد در حالي که رو به قبله نشسته ايم “تشهد” نماز را بخوانيم؛

يعني بگوييم:

“اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريک له و اشهد ان محمدا عبده ورسوله اللهم صل علي محمد وال محمد”

سلام نماز

تا اينجا رکعت دوم نماز هم تمام مي شود و اگر نماز دو رکعتي باشد؛ مانند نماز صبح، بعد از تشهد، با گفتن سلام، نماز را تمام مي کنيم؛ يعني مي گوييم:

السلام عليک ايها النبي ورحمة الله وبرکاته

السلام علينا وعلي عباد الله الصالحين

السلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

اکنون نماز صبح را فرا گرفتيم و چنانچه نمازي که مي خوانيم سه رکعتي يا چهار رکعتي باشد، بايد در رکعت دوم نماز، بعد از خواندن تشهد، بدون آن که سلام نماز را بگوييم، بايستيم و رکعت سوم نماز را بخوانيم.

رکعت سوم نماز

رکعت سوم نماز هم مانند رکعت دوم است، با اين تفاوت که در رکعت دوم نماز بايد با حمد و سوره بخوانيم، ولي در رکعت سوم، سوره و قنوت ندارد و فقط “حمد” را مي خوانيم و يا به جاي حمد، سه مرتبه مي گوييم:

“سُبحانَ اللهِ والحَمدُ للهِ وَلا اِلهَ الاّ اللهُ واللهُ اکبرُ”

پس اگز نماز مغرب مي خوانيم، بايد بعد از سجده دوم (در رکعت سوم) تشهد بخوانيم وبا سلام، نماز را پايان دهيم.

رکعت چهارم نماز

اگر نمازي که مي خوانيم چهار رکعتي باشد؛ يعني: نماز ظهر يا  نمازعصر يا نماز عشا؛ پس از سجده ها (در رکعت سوم) بدون آن که تشهد يا سلام را بخوانيم، مي ايستيم و رکعت چهارم را مانند رکعت سوم انجام مي دهيم و در پايان نماز؛ يعني پس از سجده دوم مي نشينيم و تشهد و سلام را مي خوانيم و نماز را تمام مي کنيم.

خلاصه نماز

اکنون که چگونگي نمازهاي روزانه بيان شد، ياد آوري اين نکته لازم است که؛ آنچه در نماز خوانده مي شود و ياد گرفتن آنها لازم است، تنها بيست جمله مي باشد، پس يادگيري نماز را دشوار ندانيم، و اين دستور زندگي ساز اسلام را کوچک نشماريم بلکه با چند ساعت صرف و چند مرتبه تکرار اين جملات، به آساني مي توان نماز را فراگرفت. براي توجه بيشتر، با حذف جمله هاي تکراري، بيست جمله واجب نماز را ياد آور مي شويم:

1-“اللهُ اَکبَر”

2-بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ

3-الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

4-الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ

5-مَـالِكِ يَوْمِ الدِّينِ

6-إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ

7- اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ

8-صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ

9-غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ

10- قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ

11- اللَّهُ الصَّمَدُ

12- لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ

13- وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ

14- سُبحانَ ربٌي العظيمِ وَبحمدهِ

15- سُبحانَ ربٌي الاعلي وَبحمدهِ

16- اشهَدُ اَن لا اِلهَ الا اللهُ وَحدهُ لا شريکَ لَهُ

17- واشهدُ انٌ محمداً عبدُهُ ورَسُولُهُ

18- اللهُمٌ صَلٌ علي محمٌَدٍ والِ مُحمٌد

19- سُبحانَ اللهِ والحَمدُ للهِ وَلا اِلهَ الاّ اللهُ واللهُ اکبرُ

20- السٌلامُ عَليکُم ورحمة اللهِ وبرکاتُهُ

ترجمه نماز

·”اللهُ اَکبَر”: “خداوند از هر کس و هر چند بزرگتر است”.

·بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ: “بنام خداوند بخشنده مهربان”.

·الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ: “ستايش، مخصوص پرودگار جهانيان است”.

.الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ: “خداي بخشنده و مهربان”.

.مَـالِكِ يَوْمِ الدِّينِ: “صاحب روز پاداش (قيامت)”.

·إيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ: “تنها تو را مي پرستيم و تنها از تو کمک مي خواهيم”.

·اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ: “ما را به راه راست هدايت فرما”.

·صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ : “راه آنان که به آنها نعمت دادي”.

·غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ: “نه راه کساني که بر آنها خشم شده است”.

·وَلاَ الضَّالِّينَ: “و نه راه گمراهان”.

·قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ : “بگو اوست خداي يکتا”.

·اللَّهُ الصَّمَدُ : “خداي بي نياز”.

·لمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ: “خدايي که نه فرزند کسي است و نه فرزندي دارد”.

·وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ: “وهيچ کسي، همتاي او نيست”.

·سُبحانَ ربٌي العظيمِ وَبحمدهِ: “پروردگار بزرگ من پيراسته و منزه است و او را ستايش مي کنم”.

·سُبحانَ ربٌي الاعلي وَبحمدهِ: “پروردگار من از همه کس بالاتر و منزه است و او را مي ستايم”

·اشهَدُ اَن لا اِلهَ الا اللهُ وَحدهُ لا شريکَ لَهُ: “گواهي مي دهم که جز آفريدگار، خدايي نيست و يکتا و بي همتاست و شريک ندارد”.

·واشهدُ انٌ محمداً عبدُهُ ورَسُولُهُ: “وگواهي مي دهم که محمد (ص) بنده و فرستاده خداوند است”.

·اللهُمٌ صَلٌ علي محمٌَدٍ والِ مُحمٌد: “خداوندا! بر محمد و خاندان او درود فرست”.

·سُبحانَ اللهِ والحَمدُ للهِ وَلا اِلهَ الاّ اللهُ واللهُ اکبرُ: “خداوند از هر عيبي پاک و منزه است و حمد و سپاس مخصوص خداوند است و جز او پروردگاري نيست و خدا بزرگتر و برتر از هر چيز است”.

·السلام عليک ايها النبي ورحمة الله وبرکاته: “سلام و رحمت و برکات پروردگار بر تو باد اي پيامبر”.

·السلام علينا وعلي عباد الله الصالحين: “سلام بر ما (نمازگزاران) و بر بندگان نيکوکار خداوند”.

·السٌلامُ عَليکُم ورحمة اللهِ وبرکاتُهُ: “سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما (مؤمنين) باد”.

·ربنا اتنا في الدنيا حسنة وفي الاخرة حسنة وقنا عذاب النار: “پروردگارا!: هم دنيا و هم در آخرت، به ما نيکي عنايت فرما و ما را از عذاب آتش جهنم نگه دار”.

احکام نماز

1- اگر نمازگزار پيش از آنکه به مقدار رکوع خم شود و بدنش آرام گيرد عمداً ذکر رکوع را بگويد، نمازش باطل است.

2- اگر پيش از تمام شدن ذکر واجب، عمداً سر از رکوع بردارد نمازش باطل است.

3- واجب است نمازگزار بعد از رکوع بطور کامل بايستد و سپس به سجده برود و چنانچه عمداً بطور کامل نايستد نمازش باطل است.

4- اگر کسي پيش از آنکه پيشاني اش به زمين برسد و آرام گيرد، عمداً ذکر سجده را بگويد، نمازش باطل است و چنانچه از روي فراموشي باشد بايد دو باره در حال آرام بودن، ذکر را بگويد.

5- نمازگزار بايد بعد از تمام شدن ذکر سجده اول بنشيند تا بدن آرام گيرد و دو باره به سجده رود.

6- اگر نمازگزار پيش از تمام شدن ذکر، عمداً سر از سجده بردارد نمازش باطل است.

7- بهتر است در نماز بر خاک قبر امام حسين (ع) سجده کنيم که يادآور جهاد و شهادت برترين انسانها، در راه مکتب اسلام است و اين عمل، هر روز به ما درس ايثار وفداکاري مي دهد.

8- سجده براي غير خدا حرام است؛ چرا که سجده حالت بندگي انسان است و عبادت و بندگي تنها در پيشگاه پروردگار و به دستور او صحيح است.

برخي از مستحبات نماز

1- پس از تمام شدن قرائت و قبل از رکوع، مستحب است “الله اکبر” بگوييم.

2- بعد از برخاستن از رکوع، مستحب است “الله اکبر” بگوييم و بهتر است اين جمله را هم بگوييم: “سمع الله لمن حمده”.

3- قبل از سجده ها و بعد از آنها، مستحب است “الله اکبر” بگوييم.

4- بين دو سجده مستحب است بگوييم:

“استغفر الله ربي واتوب اليه”

5- در پايان هر رکعت و هنگام برخاستن براي رکعت بعد، مستحب است بگوييم: “بحول الله وقوته اقوم واقعد”.

از آغاز تا پايان نماز بايد از اين کارها که نماز را باطل مي کند بپرهيزيم:

1- خوردن و آشاميدن.

2- روي از قبله برگرداندن.

3- سخن گفتن.

4- خنديدن.

5- گريستن.

6- بهم زدن صورت نماز. مثل راه رفتن.

7- کم يا زياد کردن اجزاي اصلي نماز؛ مانند رکوع.

تعقيب نماز

تعقيب نماز، ادامه دادن حالت عبادت است بعد از نماز.

مستحب است انسان، بعد از نماز، مقداري مشغول گفتن ذکر و خواندن دعا و قرآن شود ولازم نيست دعاها را به عربي بخواند و از بهترين تعقيبها، براي همه نمازها، تسبيحات معروفي است که پيامبر اکرم (ص) به دختر گراميش حضرت زهرا (ع) آموخت و به “تسبيحات حضرت زهرا” معروف است، و آن عبارت است از:

الله اکبر………………………….34 مرتبه

الحمد لله…………………………33 مرتبه

سبحان الله………………………33 مرتبه

ونيز مستحب است، سجده شکر بجا آوريم؛ يعني به قصد شکر نعمتهاي پروردگار، به سجده رفته وصد مرتبه يا سه مرتبه و يا يک مرتبه بگوييم: “شکراً لله”.

———————————————————————————-

نماز جماعت

يکي از مراسم پرشگوه و با عظمت اسلامي، “نماز جماعت” است.

نماز جماعت تجلي وحدت مسلمانان و تشکل آنان در هر صبح و شام است. در روايات اسلامي براي شرکت در نماز جماعت، ثواب بسياري شمرده شده است، تا جايي که اگر تعداد نمازگزاران، بيش از ده نفر باشد، ثواب آن قابل شمارش نيست. در احکام اسلامي نيز به مسائل بسياري بر مي خوريم که حکايت از اهميت بسيار زياد نماز جماعت دارد و در اينجا به برخي از آنها اشاره مي کنيم:

1- شرکت در نماز جماعت براي همه کس مستحب است، به خصوص براي همسايه مسجد.

2- سزاوار نيست که انسان بدون عذر نماز جماعت را ترک کند.

3- شرکت نکردن در نماز جماعت، از روي بي اعتنايي جايز نيست.

4- مستحب است، انسان، صبر کند که نماز را به جماعت بخواند.

5- نماز جماعت، از نماز اول وقت، که به تنهايي خوانده مي شود برتر است، هرچند نماز جماعت اول وقت خوانده نشود.

6- نماز جماعتي که مختصر خوانده مي شود، از نماز طولاني که به جماعت نيست، بهتر است.

7- وقتي که جماعت برپا مي شود، کسي که نمازش را به تنهايي خوانده مستحب است دو باره به جماعت بخواند.

با توجه به مسائلي که بيان شد، به اهميت نماز جماعت پي مي بريم. پس بکوشيم تا از اجتماع هر روز مسلمانان جدا نمانيم و از ثواب بسيار زياد آن محروم نشويم.

احکام نماز جماعت

1- در نماز جماعت، يک نفر با تقوا که نماز را بطور صحيح مي خواند، به عنوان امام جماعت، پيشاپيش جمعيت ايستاده و قبل از ديگران نماز را شروع کرده و ديگران در نماز از او پيروي مي کنند.

2- کمترين افراد براي تشکيل نماز جماعت، دو نفر مي باشد که يک نفر “امام جماعت” و ديگري “مأموم” است.

3- در رکعت اول و دوم نماز، وقتي که امام جماعت حمد وسوره را مي خواند. بر ديگران لازم نيست، حمد و سوره را بخوانند بلکه به قرائت امام گوش فرا مي دهند ولي بقيه اعمال نماز را بايد انجام دهند.

4- مأموم نبايد پيش از امام، نماز را شروع کند و کارهاي نماز مانند رکوع وسجده را هم نبايد جلوتر از او انجام دهد.

5- مأموم نبايد جلوتر از امام جماعت باشد، بلکه کمي عقب تر مي ايستد.

6- فاصله بين امام و مأموم وصف ها نبايد زياد باشد.

7- اگر براي نماز جماعت، اذان و اقامه گفته باشند، بر مأموم، خواندن آنها مستحب نيست.

نماز جمعه

يکي از نمازهايي که بايد به جماعت خوانده شود و به تنهايي نمي توان خواند، نماز بسيار با عظمت جمعه است.

نماز جمعه زيباترين گردهمايي هفتگي مسلمانان و عالي ترين عبادت سياسي هر هفته خداپرستان است.

در اين نماز، امام جمعه نمازگزاران را به تقوا و پاکدامني توصيه مي کند و آنها را با مسائل سياسي و اقتصادي جهان اسلام آگاه مي سازد.

حضرت امام خميني (قدس سره) در باره اهميت اين اجتماع باشکوه، چنين نگاشته اند:

“نماز جمعه و دو خطبه آن، از مراسم بزرگ مسلمانان است؛ مانند مراسم حج. وافسوس که مسلمانان از وظايف مهم سياسي – اسلامي خود در اين مراسم غفلت کرده اند. اسلام با تمام امورش، دين سياست است و اين مطلب براي هر کس که آگاهي کمي از احکام حکومتي، سياسي، اجتماعي واقتصادي اسلام داشته باشد آشکار است و هرکس گمان کند که دين از سياست جداست فردناداني است که نه اسلام را شناخته و نه سياست را”.

احکام نماز جمعه

1- نماز جمعه دو رکعت است (مانند نماز صبح) و دو قنوت مستحبي دارد؛ يکي در رکعت اول، قبل از رکوع و ديگري در رکعت دوم، پس از رکوع.

2- نماز جمعه، اول ظهر روز جمعه و به جاي نماز ظهر خوانده مي شود.

3- خواندن دو خطبه، توسط امام جمعه، قبل از نماز، واجب است.

4- وقتي که امام جمعه، خطبه هاي نماز جمعه را مي خواند، بر شرکت کنندگان واجب است، به خطبه ها گوش دهند، و سخن گفتن به هنگام ايراد خطبه ها مکروه است، بلکه اگر به سبب سخن گفتن، نتواند به خطبه ها گوش دهد، سکوت لازم است. همچنين هنگام ايراد خطبه ها، خواندن نماز مستحبي يا کتاب و روزنامه و انجام دادن کارهايي که مانع گوش دادن به خطبه ها است، خلاف است.

5- اگر کسي به خطبه اول يا هر دو خطبه نرسد، بازهم، شرکت در نماز جمعه فضيلت دارد و جايگزين نماز ظهر مي شود.

نماز مسافر

1- انسان بايد در سفر، نمازهاي چهار رکعتي را دو رکعت (شکسته) بخواند، به شرط آنکه مسافرتش از هشت فرسخ که حدود 45 کيلومتر است کمتر نباشد.

2- اگر مسافر از جايي که نمازش تمام است، مثل وطن حد اقل، چهار فرسخ مي رود و چهار فرسخ برمي گردد، نمازش در اين سفر هم شکسته است.

3- اگر انسان به جايي سفر کند و بخواهد در آن جا ده روز يا بيشتر بماند بايد نماز را تمام بخواند و چنانچه کمتر از ده روز مي ماند نمازش در آنجا شکسته است ولي در بين راه هنگام رفتن يابرگشتن از سفر، نماز را بايد شکسته بخواند.

4- در وطن بايد نماز را تمام بخواند، هر چند کمتر از ده روز در آنجا بماند مثلا از مسافرتي برگشته وچند روزي در وطن مي ماند و دو باره به مسافرت مي رود.

5- وطن، شهر يا روستايي است که انسان براي زندگي هميشگي خود اختيار کرده است، خواه در آنجا به دنيا آمده باشد و وطن پدر و مادرش باشد، يا خودش آنجا را براي زندگي اختيار کرده است.

6- اگر انسان به جايي سفر کند ونداند در آنجا ده روز مي ماند يا نه، اگر با همين حال سي روز در آنجا بماند، پس از سي روز بايد نماز را تمام بخواند.

نماز آيات

نماز آیات-وقتي خورشيد يا ماه بگيرد يا زلزله اي رخ دهد، بر خدا پرستان است که به خداي خود پناه آورده، دو رکعت “نماز آيات” بجا آورند. گزاردن چنين نمازي کنايه از اين است که اينگونه حوادث نشانه هايي از قدرت الهي و نظم و حساب دقيق عالم طبيعي است.

خواندن اين نماز، انسان را از خُرافات و خيال هاي بيهوده باز مي دارد و متوجه آفريدگار هستي مي نمايد و همچنين سبب فرونشستن ترس و دلهره وآرامش دل ها مي شود.

چگونگي نماز آيات

نماز آيات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد و قبل از هر رکوع حمد و سوره خوانده مي شود و يا سوره اي را پنج قسمت کرده و قسمت اول را قبل از رکوع اول، بعد از حمد مي خوانيم وبه رکوع مي رويم، سپس از رکوع برخاسته و بدون خواندن حمد قسمت دوم آن سوره را مي خوانيم و به رکوع مي رويم، پس از رکوع قسمت سوم آن را مي خوانيم و باز به رکوع مي رويم سپس مي ايستيم و همچنين تا رکوع پنجم و سپس به سجده مي رويم و رکعت دوم را هم به همين ترتيب بجا مي آوريم.

اکنون به عنوان نمونه، نماز آيات را به شکل کوتاه آن با تقسيم سوره “اخلاص” بيان مي کنيم:

– با گفتن “الله اکبر” نماز را شروع مي کنيم.

– بعد از تکبير، سوره حمد را مي خوانيم و پس از حمد “بسم الله الرحمن الرحيم” را مي گوييم.

– سپس به رکوع مي رويم (در تمام رکوع ها بايد ذکر رکوع گفته شود).

– از رکوع سر بر مي داريم و بدون آنکه سوره حمد را بخوانيم، مي گوييم: “قل هو الله احد”.

– بعد به رکوع دوم مي رويم.

– پس از رکوع دوم مي خوانيم: “الله الصمد”.

– باز به رکوع مي رويم.

– پس از رکوع سوم مي خوانيم: “لم يلد ولم يولد”.

– باز به رکوع رفته، پس از رکوع چهارم مي خوانيم:

“ولم يکن له کفواً احد”.

– سپس رکوع پنجم را بجا آورده، سر از رکوع برداشته و به سجده مي رويم.

– پس از سجده دوم، يک رکعت ديگر، مانند رکعت اول بجا مي آوريم و با B1وز مي ماند يا نه، اگر با همين حال سي روز در آنجا بماند، پس از سي روز بايد نماز را تمام بخواند.

نماز آيات

نماز آیات-وقتي خورشيد يا ماه بگيرد يا زلزله اي رخ دهد، بر خدا پرستان است که به خداي خود پناه آورده، دو رکعت “نماز آيات” بجا آورند. گزاردن چنين نمازي کنايه از اين است که اينگونه حوادث نشانه هايي از قدرت الهي و نظم و حساب دقيق عالم طبيعي است.

خواندن اين نماز، انسان را از خُرافات و خيال هاي بيهوده باز مي دارد و متوجه آفريدگار هستي مي نمايد و همچنين سبب فرونشستن ترس و دلهره وآرامش دل ها مي شود.

چگونگي نماز آيات

نماز آيات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد و قبل از هر رکوع حمد و سوره خوانده مي شود و يا سوره اي را پنج قسمت کرده و قسمت اول را قبل از رکوع اول، بعد از حمد مي خوانيم وبه رکوع مي رويم، سپس از رکوع برخاسته و بدون خواندن حمد قسمت دوم آن سوره را مي خوانيم و به رکوع مي رويم، پس از رکوع قسمت سوم آن را مي خوانيم و باز به رکوع مي رويم سپس مي ايستيم و همچنين تا رکوع پنجم و سپس به سجده مي رويم و رکعت دوم را هم به همين ترتيب بجا مي آوريم.

اکنون به عنوان نمونه، نماز آيات را به شکل کوتاه آن با تقسيم سوره “اخلاص” بيان مي کنيم:

– با گفتن “الله اکبر” نماز را شروع مي کنيم.

– بعد از تکبير، سوره حمد را مي خوانيم و پس از حمد “بسم الله الرحمن الرحيم” را مي گوييم.

– سپس به رکوع مي رويم (در تمام رکوع ها بايد ذکر رکوع گفته شود).

– از رکوع سر بر مي داريم و بدون آنکه سوره حمد را بخوانيم، مي گوييم: “قل هو الله احد”.

– بعد به رکوع دوم مي رويم.

– پس از رکوع دوم مي خوانيم: “الله الصمد”.

– باز به رکوع مي رويم.

– پس از رکوع سوم مي خوانيم: “لم يلد ولم يولد”.

– باز به رکوع رفته، پس از رکوع چهارم مي خوانيم:

“ولم يکن له کفواً احد”.

– سپس رکوع پنجم را بجا آورده، سر از رکوع برداشته و به سجده مي رويم.

– پس از سجده دوم، يک رکعت ديگر، مانند رکعت اول بجا مي آوريم و با تشهد و سلام، نماز را تمام مي کنيم.

قنوت نماز آيات

در نماز آيات هم خواندن قنوت مستحب است و زمان آن، در رکعت دوم، بعد از تمام شدن سوره، قبل از رکوع پنجم، است.

نماز بر ميت

نماز بر میت-هرگاه مسلماني، از دنيا برود، پس از انجام غسل و کفن، بايد بر او نماز بخوانند، اين نماز ممکن است توسط يک نفر خوانده شود و يا افرادي آن را به جماعت بخوانند.

چگونگي نماز ميت

ميت را بايد روبروي نمازگزار طوري قرار دهند که وقتي براي نماز رو به قبله مي ايستد، سر ميت طرف راست نمازگزار باشد.

اين نماز رکوع و سجده وتشهد و سلام ندارد و تنها، پنج تکبير و چند ذکر و دعاست. بدين ترتيب که نمازگزار با نيت و گفتن “الله اکبر” نماز را شروع مي کند.

سپس مي گويد:

“اشهدُ ان لا اله الا اللهُ وان محمداً رسول الله”

بعد از آن، تکبير دوم را مي گويد و بعد مي خواند:

“اللهم صل علي محمد وال محمد”

وبعد از تکبير سوم بايد بگويد:

“اللهم اغفر للمؤمنين والمؤمنات”

وبعد از تکبير چهارم مي گويد:

“اللهم اغفر لهذا الميت”

وبعد تکبير پنجم را بگويد و با گفتن تکبير پنجم، نماز هم تمام مي شود.

نماز ميت اگر به همين مقدار خوانده شود، کافي است، گرچه بهتر است دعاها وذکرهاي مفصل آن خوانده شود.

نمازهاي مستحبي

چنانکه گذشت، نمازهاي مستحبي بسيار است و در اين نوشته نمي گنجد، ولي از آنجا که عاشقان مايلند در اوقات فراغت، به مستحبات بپردازند، برخي از آنها را مي آوريم: ناگفته نماند که به نماز مستحبي “نافله” نيز مي گويند.

نافله هاي روزانه

نافله نماز صبح: دو رکعت پيش از نماز صبح.

نافله نماز ظهر: هشت رکعت (چهار رکعت نماز دو رکعتي) پيش از نماز ظهر.

نافله نماز عصر: هشت رکعت، پيش از نماز عصر.

نافله نماز مغرب: چهار رکعت، بعد از نماز مغرب.

نافله نماز عشا: دو رکعت بعد از عشا (نشسته خوانده مي شود).

در بين اين نمازها، نافله نماز صبح و نافله نماز عشا ثواب بيشتري دارد و سفارش زيادتري نسبت به آنها شده است.

نماز شب

نماز شب يازده رکعت است که از نيمه شب تا اذان صبح خوانده  مي شود و ثواب بسيار دارد، طریقه خواندن نماز شب بدين ترتيب است:

هشت رکعت (چهار نماز دو رکعتي) به نيت نافله شب.

دو رکعت به نيت نماز شفع.

يک رکعت به نيت نماز وتر.

کلید شکستگی

هر کس که در نماز به روی و ریا رود

                                               بر پشت بام کعبه به کسب هوا رود!

بر عشق، رهروی که کند عقل  اختیار

                                              از خضر بگسلد ز پی    نقش پا رود

تا باز می کنند  نظر ،  بسته  می شود

                                              از هر دری که اهل طلب  بینوا رود

این  قفل   وا شود  به  کلید  شکستگی

                                             هر دانه ای که  نرم شد   از آسیا رود

بینا  کسی  بود  که نهد  پا   به احتیاط

                                           در وادیی که کور در او بی عصا رود

خواب غرور لازم  ارباب دولت است

                                              کی  تیرگی  ز  سایه  بال  هما  رود

بیرون نرفت سرمه به شستن ز چشم یار

                                              دود  از سیاه خانه   لیلی   کجا رود؟

نادان شود ز اهل بصیرت  به  خاکمان

                                              کوتاه   دیدگی  اگر  از  توتیا   رود

بی مغز را ز جای برد  گفتگوی  پوچ

                                              کاه سبک  عنان  ز پی   کهربا  رود

هرکس هرآنچه یافته زین خاک یافته است

                                             از آستان میکده "صائب"  کجا  رود

                                    "صائب تبریزی"

ستایش صبحگاه

نکو ملکی است ملک صبحگاهی

                                        در آن کشور بیابی هر چه خواهی

کسی کو بر حصار گنج ره یافت

                                       گشایش   بر کلید   صبحگه  یافت

 غرض ها را حصار آنجا گشایند

                                         کلید   آنجاست   کار آنجا  گشایند

 درآن ساعت  که باشد  نشو جانها

                                          گل   تسبیح   رویید   بر  زبانها

 زبان  هر که  او  باشد   برومند

                                         شود   گویا   به   تسبیح   خداوند

 اگر مرغ زبان تسبیح خوان است

                                        چه تسبیح آرد آن کو بی زبان است

 در آن حضرت که آن تسبیح خوانند

                                       زبان    بی   زبانان      نیز    دانند

                                       "نظامی"